Burn-out
Een burn out is niet zo moeilijk te herkennen: je kunt plat gezegd niet meer voor- of achteruit. Je slaapt niet meer, je kunt je niet meer concentreren, je lijf doet het niet meer.
Overspannen
Overspannenheid is de fase daarvoor. Je bent nog niet helemaal ingestort maar wel hard op weg.
Vreemd genoeg wordt deze fase vooral gekenmerkt door hardnekkig steeds harder werken. Eerder naar het werk, later naar huis, werk mee naar huis. Niet dat het je lukt om je werk af te krijgen. Je hebt steeds meer tijd nodig om klussen af te ronden. Je concentratie wordt steeds slechter en je creativiteit verdwijnt. Als je met problemen geconfronteerd wordt, kun je geen oplossingen meer verzinnen. Je kunt geen beslissingen meer nemen. Je valt terug op een minder prettige versie van je persoonlijkheid. Vaak wordt je chagrijnig, boos, huilerig en ongelooflijk koppig. “Als iedereen nou eens ophield met zeuren en tegenwerken en jou je werk liet doen!!” denk je. Maar in werkelijkheid zit het probleem in jou.
Het is een glijdende schaal. Thuisarts.nl omschrijft overspannen en burn-out bijna hetzelfde. Als overspannenheid langer dan een half jaar duurt heb je een burn out.
Stappenplan bij overspannenheid en burn-out
Denk jij op basis van de beschrijving dat je best eens overspannen zou kunnen zijn of zelfs in een burn-out zou kunnen zitten? Laat me dan even kort op een rijtje zetten wat je moet doen:
- Naar de huisarts. De huisarts stelt de diagnose en kan ook uitsluiten of er iets anders aan de hand is.
- Met onmiddellijke ingang minder doen. Meld je ziek op je werk. Regel waar mogelijk vervanging.
- Een dagschema maken waarin je niet meer over je grenzen gaat. Hoe je dat precies doet zie je in de post: “Kleine handleiding vermoeidheid“.
- Begeleiding zoeken bij een coach zoals ik of een psycholoog die je kan helpen zo goed mogelijk door de eerste periode heen te komen en daarna met jou kan werken aan veranderingen zodat je niet nog een keer overspannen wordt. Aarzel niet om te bellen: 06 335 868 32 of stuur een mail.
Symptomen van overspannenheid
Je bent vaak zelf een beetje blind voor de situatie waar je in zit. Je ervaart grote druk om de dingen te doen die gedaan moeten worden. Het komt niet bij je op dat deze druk en de manier waarop je er mee omgaat ongezond is.
Het gaat allemaal niet lekker maar je weet niet precies wat er aan de hand is. Je gaat allerlei verklaringen bedenken: misschien ben je verkouden, je hebt te veel gesport, je zou juist wat meer moeten sporten, je bent aan vakantie toe, als deze opdracht klaar is, zal het wel weer beter gaan.
Hoe herken je bij jezelf dat je overspannen bent en bezig bent een burn out te krijgen? Kijk eens naar dit lijstje objectieve symptomen en vraag je af of er meerdere op jou van toepassing zijn:
- je slaapt slecht en je gezondheid wordt slechter
- je wordt emotioneel of verliest juist alle emotie
- je wordt kwaad om niks
- je maalt en piekert
- je gaat dwangmatig gedrag vertonen
- je bent moe en futloos
- je werk is niet af en wordt slechter van kwaliteit
- je rust niet uit van een vakantie of een paar dagen weg
- je relaties met andere mensen worden minder prettig
Als je goed bent afgestemd op jezelf, herken je de symptomen van overspannenheid bij jezelf en kun je op tijd gas terug nemen.
Als je ooit hulp hebt gezocht voor een burn out is een belangrijk deel van de hulp geweest dat je samen met je psycholoog of coach een overzicht hebt gemaakt van jou symptomen met acties die je onderneemt als je een symptoom bij jezelf ontdekt. Vaak heet dit het preventieplan.
Oorzaken van overspannenheid en burn-out
Overspannenheid en burn-out ontstaan als er over een langere periode meer van je wordt gevraagd dan je op kunt brengen. Je kunt zelf degene zijn die te veeleisend is of je omgeving of omstandigheden.
Dat je instort betekent niet dat je slap bent. Juist het tegenovergestelde. De meeste mensen zijn geen watjes en kunnen wel tegen een stootje. Pas als er langere tijd op meerdere fronten te veel op je af komt, stort je in. In moeilijke omstandigheden ben je een hele tijd doorgegaan tot het echt op was.
Overbelasting kan op alle terreinen van je leven ontstaan:
- In je thuissituatie: mantelzorg, een slecht huwelijk, zorgen om je kinderen, ziekte en financiële problemen zijn allemaal bekende factoren die je overspannen kunnen maken.
- Door je werk: grote verantwoordelijkheid die gepaard gaat met weinig controle, collega’s die de sfeer verzieken, een leidinggevende die je triggert, lange reistijd, te moeilijk of te gemakkelijk werk.
- Fysieke factoren: ziekte, erfelijke aanleg, blessures en ongelukken.
- Mentale factoren: oude patronen, perfectionisme, trauma’s, verdriet, je niet bewust zijn van of niet goed om kunnen gaan met emoties, adhd of autisme.
Vaak is het een combinatie van factoren die er toe leidt dat je overspannen wordt
Vrouwen in de overgang winnen de jackpot: terwijl hun lichaam gekke dingen doet waardoor ze zich niet goed voelen, minder energie hebben en minder goed kunnen denken, vliegen hun kinderen uit, moeten ze een nieuwe balans met hun partner zien te vinden, hebben ouders mantelzorg nodig en verwacht het werk dat ze gewoon blijven presteren zoals altijd.
Jonge mensen hebben het helaas niet gemakkelijker. Hoge verwachtingen, zo veel keuzes in het leven en het gevoel dat je altijd de juiste keuze moet maken. Jonge mensen worden jammer genoeg ook overspannen.
Je mag eigenlijk wel de conclusie trekken dat het risico dat je in een burn out terecht komt, best groot is. Over de hele Nederlandse bevolking 7%. Vrouwen vaker dan mannen.
Je bent dus in goed gezelschap.
De mensen om je heen zien vaak eerder dat het niet goed met je gaat dan jijzelf
Je gezin, vrienden, klanten en collega’s worden vaak de pineut van je symptomen: je bent niet meer betrouwbaar in je werk bijvoorbeeld of ze krijgen met je woede en dwangmatigheid te maken. Je begint onnavolgbare mails te schrijven of rare eisen te stellen.
De signalen zijn duidelijk genoeg. Ze kunnen op twee manieren reageren op wat ze zien: ze kunnen je waarschuwen of je gaan mijden.
Als iemand tegen je zegt dat het er op lijkt dat je overspannen bent, luister je dan ook? Wuif je het weg of word je zelfs kwaad? Mensen vinden het vaak net zo moeilijk om tegen iemand te zeggen “Volgens mij ben je overspannen.” als “Je stinkt.” of “Je gulp staat open.”. Vaak zeggen de mensen daarom niks.
Ze ervaren gedrag van jou dat ze vervelend vinden en daar reageren ze op door kwaad op jou te worden of je links te laten liggen. Wat jij ervaart is dat de relaties met de mensen om je heen steeds vervelender en ingewikkelder worden. Ook dat is dus een rode vlag die er op wijst dat je overspannen zou kunnen zijn.
Afspraak maken
Een goede klik is heel belangrijk. Het eerste gesprek, de intake, is daarom gratis. Vaak zal dit via de telefoon gaan. Aarzel niet om te bellen: 06 335 868 32 of stuur een mail.
Coachingssessies vinden plaats bij mij thuis in Zoetermeer. Als je erg ver weg woont kan een sessie ook online of de telefoon.
Het uurtarief is € 150,-. (ex eventuele reiskosten)
Ik wil niet dat coaching alleen toegankelijk is voor mensen met een goed inkomen of een werkgever die voor de sessies betaalt. Afhankelijk van je situatie is daarom een aangepast tarief mogelijk.
Alle posts over burn-out en overspannenheid op deze website:
- Startpagina Burn-out
- Kleine handleiding vermoeidheid
- Ben ik in de val van een burn-out gelopen? Symptomen
- Heb jij het gevoel dat je leven niet meer van jou is?
- Gekookte kikkers (over overspannenheid bij jonge mensen)
- De balans tussen werk en de rest van je leven
- Uitstelgedrag of overspannen