HesterHeel lang heb ik mij verzet tegen het idee dat hoogbegaafdheid iets is waar je iets mee moet. Een hoog IQ en een snel hoofd is precies wat je nodig hebt om iets moois van je leven te maken, dacht ik. Geen reden voor een bijzonder label of extra aandacht.
Hoogbegaafdheid op het werk
De manier waarop ik voor het eerst geconfronteerd werd met het fenomeen hoogbegaafdheid heeft veel met mijn weerstand tegen het label te maken. Een dame van P&O vertelde mij heel enthousiast dat ze naar een congres over hoogbegaafdheid was geweest. Ze had zoveel van mij herkend in het beeld dat geschetst werd van de hoogbegaafde medewerker. Sterker nog, ze had nu voor het eerst het gevoel dat ze mij begreep!
Ze had heel vriendelijk een boekje voor mij meegenomen met een titel als “Hoogbegaafdheid op het werk”. Ze dacht dat ik dat wel graag zou willen lezen. Ik zag mijzelf niet als buitengewoon slim en zeker niet als hoogbegaafd maar ging toch maar eens lezen.
Mensenkinderen! In dat boekje werd een beeld geschetst van een zeer problematische medewerker. Waarschijnlijk erg goed in zijn werk maar zo lastig in de omgang en zo veeleisend dat je er als leidinggevende wel hoorndol van moest worden. Ongeveer de helft van het boekje had betrekking op de aanpassingen die je moest doen om een hoogbegaafde werknemer tevreden te houden.
Ik heb dat boekje in het oud papier gekeild. Waren ze nou helemaal gek geworden? Zo zag ik mezelf helemaal niet. Goed in mijn werk was ik zeker maar lastig vond ik mijzelf niet. De expliciet uitgesproken boodschap dat ze zo veel van mij herkende in dat boekje, vond ik pijnlijk en oneerlijk. Ik herkende mijzelf er helemaal niet in! Dit ging niet over mij en hoogbegaafd was ik ook niet. Klaar!
Ben ik hoogbegaafd?
Als ik nu terugkijk op die periode moet ik toegeven dat de dame van P&O het goed gezien had. Ik was wel degelijk “lastig”: Ik verveelde me snel. Ik had weinig respect voor mensen die hun werk niet goed deden (waar die mensen ook zaten in de organisatie). Ik deed niet aan social talk. Ik was extreem wysiwyg (als ik jou een flapdrol vond dan kon ik dat niet verbergen). En tot slot had ik werkelijk geen idee waar ik met mijn carrière naar toe wilde. Aan de ene kant vond ik heel veel dingen leuk, aan de andere kant vond ik alles saai.
Nu zeg ik: “Dat boekje ging precies over mij!” Je moet wel degelijk iets doen om heel slimme mensen goed te laten functioneren en ze voor je organisatie te behouden. Heel slimme mensen kunnen op allerlei manieren afhaken en dan heel lastig worden of ziek of allebei.
Eigenlijk moeten die heel slimme mensen de vaardigheden leren om een omgeving voor zichzelf te creëren waar ze wel gelukkig in zijn. Het kan geen kwaad als ze daar wat hulp bij krijgen. Op een voorzichtige manier want het onderwerp kan nogal beladen zijn.
Voor mij was het toen te beladen. Jammer. Op dat moment is mij een hand toegestoken die ik aan had kunnen pakken. Een proces dat veel later pas op gang kwam had toen al kunnen starten.
Uiteindelijk is dat proces wel gestart. Een (heel intelligente) baas nam de moeite nam om net zo lang op mij in te praten tot ik durfde open te staan voor verandering. Coaching heeft een rol gespeeld. Vooral de ontwikkeling van mijn kinderen heeft mijn ogen geopend.
Ouders van hoogbegaafde kinderen
Mijn kinderen bleken allebei heel hoge IQ’s te hebben. Ze liepen allebei vast op school. Gelukkig was er een school in de buurt met een afdeling voor hoogbegaafde kinderen. Het kost een smak geld maar dan heb je een omgeving die iets meer is aangepast aan wat dit soort kinderen nodig heeft.
Het leukste van die school vond ik de ouders. Een hoog IQ is erfelijk. Een groep van 60 hoogbegaafde kinderen heeft dus minstens 60 hoogbegaafde ouders en de rest is ook niet dom. Ik heb er een paar heel goede vrienden gevonden.
Er waren ouders die prettig functioneerden op hun werk en in de wereld in zijn algemeen. Er waren ook ouders die helemaal niet prettig functioneerden. Die ouders hebben mij geleerd dat slim zijn niet hetzelfde is als gezond verstand hebben. Ineens begreep ik helemaal waar dat boekje vandaan kwam. Wat een moeilijke mensen zaten daar tussen! Mensen die vooral in hun eigen hoofd leefden zonder enig begrip voor de andere kant van een verhaal. Mensen die vanuit een sterke emotie alleen maar conflicten konden aangaan in plaats van samen te zoeken naar een oplossing.
Maar als je met die mensen ging praten, kreeg je ook zicht op hun frustratie van zich altijd anders voelen dan anderen. Ze hadden een aangepaste omgeving nodig maar het ontbrak hen aan de vaardigheden om die aanpassingen zelf te creëren. Ze stootten telkens hun neus.
Omgeving en vaardigheden om die te creëren
Het heeft mij ook lang ontbroken aan het inzicht dat ik een bepaald soort omgeving nodig heb om me lekker te voelen. Vooral ontbrak het me aan de vaardigheden om die omgeving tot stand te brengen.
Langzaam maar zeker ben ik tot het inzicht gekomen dat je als leidinggevende en als coach rekening moet houden met de eigenschappen die een boel hoogbegaafde mensen hebben. Als het niet uit menselijkheid is dan toch vanuit je eigen belang een goed resultaat te willen bereiken.
Maar degene die echt aan de bak moet, ben jij zelf. Als jij actief op zoek gaat naar de vaardigheden waarmee je een omgeving kunt creëren waar je je goed in voelt, heb jij een fijner en productiever leven.
En jij? Kun jij wat hulp gebruiken?
Hoogbegaafdheid is wel degelijk iets waar je wat mee moet, zeker als je vastloopt.
Om die reden durf ik nu op de website een blog over hoogbegaafdheid te plaatsen.
Worstel je met je leven en heb je reden om te denken dat je slim bent? Laat je helpen. Er zijn dingen die je kunt doen om het wat gemakkelijker te hebben. Je kunt blijer zijn.
Lees verder:
- Ze vinden me raar dus ik deug niet versus de wereld is vol idioten
- Ik ben anders
- Strategieën om je staande te houden in een groep die je niet accepteert
- Wat doe je tegen de eenzaamheid?
- Is eenzaamheid erger dan vrienden die niet bij je passen
- Omgaan met moeilijke medewerkers of je baas
- Faalangst als je heel intelligent bent
- Ben ik hoogbegaafd en maakt dat wat uit?