Uitstelgedrag of overspannen

Posted on Author Hester

Een cliënt, een dertiger, laten we hem Vincent noemen, heeft hulp nodig bij het managen van zijn tijd. Daar is hij namelijk erg slecht in. Hij stelt dingen uit tot er grote druk op staat. Of hij doet het helemaal niet. Hij geeft zichzelf er flink van langs elke keer maar hij krijgt zichzelf toch niet gemanaged. Als voorbeeld vertelt hij dat hij een factuur voor een grote klus al maanden heeft laten liggen. Het gaat om heel veel geld en zijn bankrekening is leeg. Maar, legt hij uit, hij kan niet plannen en daarom heeft hij nog steeds geen tijd gemaakt om de factuur te versturen.

Hoezo lukt het niet om zo’n grote factuur te versturen terwijl je het geld keihard nodig hebt? Gaat het hier echt om een planningsprobleem of speelt er iets anders?

Als het daadwerkelijk een planningsprobleem was, zou het voldoende zijn als we samen inventariseren welke acties gedaan moeten worden om de factuur de deur uit te krijgen en wanneer hij wat kan doen. “Zou je het vanmiddag kunnen doen? Je zegt namelijk zelf dat het heel belangrijk voor je is?” “Vanmiddag kan niet”, zegt Vincent “want ik heb de hele middag afspraken. Zaterdag kan ook niet want dan moet ik voetballen. Maar ik zou het volgende week vrijdag kunnen doen. Dan is er nog ruimte in mijn agenda.”

Op de vraag hoe groot de kans is dat hij het volgende week vrijdag daadwerkelijk zal doen antwoordt hij dat die niet erg groot is.

Zie je wel?

Het is geen planningsprobleem.

Heb jij een planningsprobleem of is er iets anders aan de hand?

Planningsproblemen lossen zich gewoonlijk wel op. Je hebt uiteindelijk twee keuzes. Of je doet het. Misschien te laat en met veel stress maar je doet het. Of je doet het niet omdat het toch niet belangrijk genoeg voor je was. Als je iets heel belangrijk vindt en het toch niet doet, zit er meestal meer achter. Misschien:

  • Moet je een vervelend telefoontje plegen?
  • Vind je het ontzettend moeilijk om jezelf neer te zetten als een professional die betaald moet worden? Vooral vrouwen lijken hier last van te hebben.
  • Heb je een foutje gemaakt en maakt je perfectionisme het moeilijk om de factuur in te dienen.
  • Kun je niet het hele traject overzien en ben je bang dat de klus langer en ingewikkelder zal blijken dan je op kunt brengen.
  • Zie je het nut er eigenlijk niet van in maar durf je daar niet naar te handelen
  • Ligt je hele administratie in een grote ongeordende stapel op je eettafel?
  • Vind je het niet echt belangrijk maar denk je dat het zo hoort of dringen andere mensen er op aan dat je het doet.
  • Ben je zo moe en zo overvraagd dat je het gewoon niet meer op kunt brengen om iets te doen waar je over na moet denken?

Signalen die wijzen op overspannen zijn

In het geval van Vincent is de laatste situatie aan de hand. Als we er een tijdje over doorpraten somt hij zo een heel rijtje alarmsignalen op:

  • Hij voelt zich als een zombie.
  • Sociale contacten zijn niet meer bevredigend. Het is net of hij geen contact meer met de mensen kan maken.
  • Hij rookt te veel wiet waardoor hij nog minder kan overdag en ’s avonds.
  • Opdrachtgevers zijn steeds vaker ontevreden over zijn werk.
  • Zijn creativiteit is weg waardoor het werk moeizaam gaat.
  • Hij is enkele kilo’s aangekomen.
  • Elke nacht wordt hij om drie uur wakker en kan dan niet meer slapen.
  • Hij heeft zijn administratie zo erg verwaarloosd dat hij geen idee meer heeft welke gegevens waar te vinden zijn.

“Het lijkt wel alsof je overspannen bent”, zeg ik. “Je somt een heel rijtje symptomen op die daar op wijzen.” Vincent doet het af met een schouderophalen. “Ik ben al mijn hele leven overspannen” zegt hij. Het ene jaar werk ik keihard en dan doe ik een jaar niks omdat ik moet bijkomen.” Bovendien kan ik het nu niet rustiger aandoen want ik ben met een grote klus bezig die af MOET. De klus gaat moeizaam en alles neemt veel meer tijd dan ik dacht.”

“Wil je dit patroon je hele leven volhouden” vraag ik, “of zou je door willen kunnen werken zonder er zo nu en dan helemaal doorheen te zitten?”

Vincent gaat er over nadenken. Voor hem is het zo normaal om zichzelf steeds weer helemaal uit te putten dat hij zich er nauwelijks zorgen over maakt.

Slaat dit allemaal niet op jouw en heb jij daadwerkelijk een planningsprobleem of ervaar je wel weerstand maar is dat niet omdat je overspannen bent? Op Hesterhelpt.nl vind je posts met tips over plannen en het overwinnen van uitstelgedrag.

Alle posts over burn-out en overspannenheid op deze website: